نقش زنبور عسل در حفظ محیط زیست

در سیستم پیچیده اکولوژی، زنبور عسل نقش عمده‌ ای در گرده‌ افشانی دارد، متاسفانه در ایران عدم آگاهی از نقش اصلی و واقعی زنبور عسل تمامی توجهات را به سوی فرآورده‌‌های آن یعنی عسل، موم و غیره معطوف داشته در حالی که نقش عمده زنبور عسل در رابطه با حفظ فلور گیاهی، محیط زیست جنگلها و مراتع، افزایش محصولات کشاورزی و… است.
در حال حاضر در اکثر کشورها انگیزه اصلی نگهداری و پرورش زنبور عسل در درجه نخست نقش آن در بازده اقتصادی از طریق گرده‌‌افشانی و افزایش محصولات است و فرآورده‌های چون عسل، موم و سایر موارد در درجه دوم اهمیت قرار دارد، این در حالیست که در ساختار کشاورزی کشور ایران زنبور عسل نقش مهمی ندارد.
فرآوده‌های مختلف زنبور عسل شامل عسل، گرده گل، شاه ‌انگبین، موم، بره موم یا صمغ و فعالیت مهم زنبور عسل گرده‌افشانی است.
“عسل” سمبل شیرینی و حلاوت از دوران قدیم مورد توجه بشر بوده است و تا زمانی که بشر ماده شیرین دیگری مانند قند حاصل از نیشکر و چغندر قند و سایر شیره‌های نباتی را نشناخته بود، تنها منبع تامین ‌کننده شیرینی غذای وی محسوب می‌شود.
اکنون نیز با وجود دسترسی به مواد غذایی متعدد و متنوع هیچ غذایی شیرین تر از آن نیست و کیفیتی چنان مطلوب ندارد، ماده‌ایست که در عین اسیدی بودن، شیرین و دارای انواع مواد مغذی، املاح، ویتامینها، و آنزیمهاست و با وجود این هیچ میکرب، باکتری، قارچ و ویروسی در آن قادر به رشد و نمو نیست تا آنجا که پس از گذشت هزاران سال سالم باقی می‌ماند.
مدیر جهاد کشارزی صومعه سرا افزود: امسال ۹۷ زنبور‌دار با پنج هزار و ۸۶۰ کلنی زنبور عسل افزون بر ۵۲ تن عسل به ارزش اقتصادی هفت میلیارد و ۲۳۰ میلیون ریال تولید و به بازار مصرف عرضه کردند.
پادیاب با اشاره به موقعیت مناسب این شهرستان از حیث پوشش گیاهی و گل افزود: با وجود این بستر مناسب بسیاری از زنبورداران مناطق کشور کندوهای خود را در این شهرستان افزایش و به تولید عسل مشغول شوند که این خود باعث افزایش تولید عسل از ۲۵ به ۵۰ تن شده است.
وی همچنین با بیان اینکه زنبورعسل دارای خصوصیات ممتازی در بین سایر موجودات است، اظهارداشت: تغذیه و بقای اکثر موجودات با مرگ موجود یا موجودات دیگری همراه است اما تغذیه زنبور عسل نه تنها کوچکترین نقصی در هیج موجودی به وجود نمی‌آورد بلکه حیات جدیدی به هزاران موجود دیگر می‌دهد.
مدیر جهاد کشاورزی صومعه سرا با اعلام اینکه عسل تنها ماده تولید شده توسط زنبور عسل نیست، گفت: موم، گرده گل، شاه‌ انگبین، بره موم و عسلک نیز از فرآورده‌های این حشره مفید است.
پادیاب ادامه داد: وظیفه اصلی و عمده این حشره کمک به گرده‌ افشانی نباتات است، امروزه در دنیا نقش عظیم زنبور عسل در گرده‌افشانی نباتات زراعی و باغی و نیز احیای مراتع و بهبود محیط زیست به حدی شناخته شده و آشکار است که فرآورده‌های آن یعنی عسل و مومن را تحت ‌الشعاع قرار می‌دهد.
به هر ترتیب در هر ۱۰۰ گرم عسل بطور متوسط، ۷۶.۹۵ گرم قند میوه، ۲.۵۳ گرم ساکاروز، ۹۱ صدم گرم دکترین، ۲۱ گرم مواد معدنی، ۱۶ صدم گرم اسیدهای آلی و ۴.۷۲ گرم مواد مختلف دیگر (دانه‌های ذرات موم‌) است.